BLOG

Beden ve ruh sağlığı açısından ciddi önem taşıyan faktörlerden en önemlileri arasında yer alan “uyku sağlığı“ asla ihmal edilmemedir. Gündüzleri sürekli uykunuz geliyorsa, kendinizi dinlenmemiş hissediyorsanız, sabahları yataktan kalkamıyorsanız, uykuya dalmakta güçlükler yaşıyorsanız, sürekli kabusalar görüyorsanız ve uyku ile ilgili yaşadığınız benzeri problemler süreklilik arz ediyorsa bu sorunlar birçok hastalığa sebep olabilmekte veya birçok hastalığın belirtileri arasında yer almaktadır. Gün içerisinde aldığı besinlerden sağladığı enerjiyi kullanan beden ve organlar bir sonraki güne hazırlanmak için dinlenmeye ihtiyaç duyarlar. Bu dinlenme ihtiyacını karşılayabildikleri en önemli zaman ise uyku halidir. Eğer yeterli düzeyde dinlenememişse bir sonraki gün beden kendisinden beklenen performansı göstermekte güçlükler yaşar ve bazı alanlarda aksaklıklar oluşmaya başlar. Uyku ihtiyacı yaşa göre değişebilmekle birlikte eğer bireyin başka sağlık problemi yoksa bir yetişkinin günlük ortalama ihtiyacı 7 saat düzeyindedir. Bu sürenin ihtiyacı karşılayabilmesi için bireyin sağlıklı bir uyku uyuması çok önemlidir. Aksi takdirde bu süre yeterli gelemeyecektir. Burada dikkat edilmesi gereken Vücudun biyoritmini korumak için kaliteli uyku anlamına da gelen uyku hijyeninin nasıl sağlanacağına kısaca bakalım. 

Sağlıklı Uyku İçin Yapılaması Gerekenler

• Yatak odasının çok sıcak ya da çok soğuk olmamasına dikkat edin.
• Sağlıklı bir uyku için odanın karanlık ve sessiz olması tercih edilmelidir.
• Yatağı sadece uyku ve cinsel aktivite için kullanın. Bunun dışında tv izleme, çalışma, kitap okuma gibi aktiviteleri yatakta yapmayın.
• Gün içinde uyumamaya çalışın. Eğer çok yorgun ve uykusuz hissediyorsanız 1 saatten kısa süreli ve saat 16:00’ dan önce kısa süreli dinlenin.
• Akşam yemekleri çok ağır yenmeklerden uzak durun, ancak yatağa da aç gitmeyin.
• Uyku saatine yakın (yatmadan yaklaşık 2 saat öncesine kadar) yemek yemeyin. Kahve, çay, kola, enerji içecekleri, alkol gibi içeceklerden uzak durun. Bunların yerine ılık süt, ayran, ıhlamur, adaçayı, papatya çayı gibi içecekleri tercih edebilirsiniz.
• Yatmadan önce sigara içmekten ve alkol kullanımından uzak durun.
• Uyku öncesi fiziksel yorucu egzersizlerden kaçınmaya özen gösterin, Akşam saatlerinde düzenli egzersiz veya yürüyüş yapın.
• Günlük işleriniz, ertesi günkü planlarınızı, sorunlarınızı çözümlemeyi yatağa yattıktan sonra düşünmemeye dikkat edin.
• Özellikle zihni aktif tutacak problem çözme işlerinizi yatağa yatmadan önce yapın daha sonra yatağa yatın.
• Uykunuz gelince yatağa gidin.
• Eğer uyuyamazsanız yatakta fazla vakit geçirmeyin. Kendinizi uyumaya zorlamayın.
• Eğer uykunuz gelmiyorsa yataktan kalkın ve ılık duş, dinlendirici bir enstrümantal müzik dinleme gibi rahatlatan etkinliklerde bulunun, uykunuzun geldiğini hissettiğinizde yeniden yatağa dönün.
• Her gün aynı saatlerde yatağa gidin. Çok yorgun olsanız bile normal saatinizde yatmaya özen gösterin.
• Gece geç bir saatte yatmış olsanız bile her gün aynı saatlerde kalkmaya özen gösterin.
• Özellikle sabahları erken saatlerde uyanmayı alışkanlık haline getirin.
• Hafta sonu ve tatil süresince de uyku düzeninizi değiştirmeyin. Rutin uyuma ve uyanma alışkanlığınız hangi saatlerse uymaya çalışın.
• Uyandıktan sonra yatakta zaman geçirmeyin. Dinlenmek amacıyla uyumaya devam etmek dinlendirici olmadığı gibi uyku düzenini de bozabilmektedir.
• Uyku ilaçlarını doktor tarafından önerilmediği sürece kontrolsüz şekilde kullanmayın. Uyku problemlerinin birçok sebebi olabileceği gibi bunun bir uzman tarafından incelenip gereken tedavilerin yapılması hem beden hem ruh sağlığınız açısından önemlidir

Son söz olarak uyuyamayacağınıza dair inançlar ve korkular uykusuzluk çekmekten daha kötü olduğunu unutmayın. Bedenimiz kendi ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde programlanmıştır. Uykusuzluk insanı çıldırtmadığını hatırlayın ve bu konudaki negatif düşünce ve korkulardan kurtulmaya çalışın. Yukarıda da belirttiğim gibi uyku problemlerinin bir çok sebebi olabilmekte ve ciddi hastalıkların belirtileri arasında yer alabilmektedir. Aktarmaya çalıştığım günlük yaşamda uyku hijyeni için dikkat edilmesi gereken bu pratik öneriler tavsiye niteliğinde olup sizi kesin çözüme ulaştırmayabilir. Eğer günlük yaşamınızda ki bu düzenlemelere rağmen hala problemleriniz devam ediyorsa mutlaka bir uzmandan yardım almayı ihmal etmeyiniz. 

Mehmet Fatih Şiraz